Obowiązujące w Polsce regulacje prawne są w kwestii obligatoryjnego ubezpieczenia OC jednoznaczne: zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r. poz. 2277 z późn. zm.) każdy posiadacz zarejestrowanego w Polsce pojazdu mechanicznego ma ustawowy obowiązek posiadania aktywnej umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC przez cały okres, w którym dany pojazd jest zarejestrowany.

Przewidziana za brak OC kara finansowa jest naprawdę dotkliwa, a według oficjalnych informacji ulegnie kolejnej podwyżce od 1 lipca 2023 r. Co dokładnie grozi za brak OC, czy da się uniknąć nałożonej przez UFG kary i od czego zależy wysokość kwoty, jaką przyjdzie zapłacić posiadaczowi pojazdu mechanicznego za niedopełnienie ustawowego obowiązku? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej – zapraszamy do lektury!

Wyjeżdżasz za granicę? Sprawdź, czy Twoje ubezpieczenie OC tam działa!

Na wysokość nakładanej za brak OC kary ma wpływ kilka czynników:

• wysokość płacy minimalnej w roku kontroli, określona w odrębnych przepisach przez Radę Ministrów
• okres pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej w danym roku kalendarzowym
• rodzaj pojazdu, którego posiadacz nie dopełnił obowiązku ubezpieczenia

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, zawartymi w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, opłaty karne wylicza się według następujących wzorów.

Ze względu na rodzaj pojazdu:

• samochody osobowe – równowartość 2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę 
• samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy – równowartość 3-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę
• pozostałe pojazdy – równowartość 1/3 minimalnego wynagrodzenia za pracę

Ze względu na długość okresu pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej:

• do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej
• od 4 do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej
• powyżej 14 dni – 100% pełnej opłaty karnej

Pamiętaj, że jeśli chodzi o kary, UFG je wyłącznie nakłada i egzekwuje – kwoty są naliczane na podstawie obowiązujących w Polsce przepisów prawa, dlatego nie można ich negocjować.

Czy wiesz, że OC możesz wykupić nie tylko na pojazd? Tutaj znajdziesz więcej informacji!

Od 1.07.2023 została podwyższona płaca minimalna – do kwoty 3600 zł. Przełoży się to na kolejny wzrost wysokości opłat karnych za brak OC, które od 1.07.2023 r. do 31.12.2023 r. będą wynosić odpowiednio:

W porównaniu do 2022 roku nakładane za brak OC kary w roku 2023 zwiększyły się w zauważalny sposób i od 1 lipca 2023 roku wzrosły jeszcze bardziej. Jeśli przyjąć za punkt odniesienia maksymalne kary, które obowiązują  od 1 lipca 2023, to ich wysokość w porównaniu do opłat karnych obowiązujących na koniec 2022 roku wzrosła o:

• 1180 zł – w przypadku samochodów osobowych,
• 1770 zł – w przypadku samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów,
• 200 zł – w przypadku pozostałych pojazdów.

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi to właśnie UFG odpowiada za nakładanie kar za brak OC i kontrolowanie posiadaczy pojazdów pod kątem spełniania ustawowego obowiązku posiadania ważnej polisy komunikacyjnej. Wśród najczęstszych powodów, dla których UFG nakłada kary za brak OC, należy wymienić:

• brak kontynuacji ubezpieczenia OC po dokonaniu zakupu samochodu – zwykle wynikający z tego, że po zakupie samochodu nowy posiadacz zapomina o konieczności samodzielnego zakupu obowiązkowego OC na kolejny okres (polisa OC poprzedniego właściciela pojazdu nie odnawia się automatycznie)
• przekonanie, że jeśli pojazd jest niesprawny bądź nieużytkowany, nie ma obowiązku posiadania polisy OC – jest to błędne myślenie, ponieważ ustawowy obowiązek ubezpieczenia posiadacza pojazdu nie jest w żaden sposób zależny od tego, czy dany pojazd jest użytkowany, czy nie (polisę OC należy wykupić dla każdego zarejestrowanego pojazdu spełniającego ustawowe kryteria, wyjątkiem jest pojazd historyczny)
• opłacenie wymaganej składki ubezpieczenia OC w niepełnej kwocie – zazwyczaj ten problem dotyczy polis, za które posiadacz pojazdu płaci w systemie ratalnym. W takiej sytuacji pominięcie nawet jednej raty skutkuje brakiem automatycznego wznowienia polisy i przerwą w ciągłości OC.

Dowiedz się, jak działa UFG i jakie informacje możesz tam uzyskać!

Weryfikacja przez UFG ciągłości polis OC odbywa się z wykorzystaniem zaawansowanych algorytmów i dedykowanego oprogramowania, tzw. wirtualnego policjanta, którego skuteczność jest niezwykle wysoka (89,6% zidentyfikowanych przypadków braku OC w 2021 roku). Opracowany przez UFG System Wykrywania Nieubezpieczonych Pojazdów jest w stanie wykrywać i identyfikować osoby bez ważnej polisy OC w oparciu o dane zgromadzone w bazie danych Ośrodka Informacji UFG oraz dane pozyskane dzięki współpracy UFG z poszczególnymi zakładami ubezpieczeń, prowadzącymi działalność na terytorium Polski.



W konsekwencji automatyzacji procesu weryfikacji i braku informacji o ewentualnych kontrolach nie da się w żaden sposób przewidzieć terminu nałożenia kary za brak OC. Sam system z kolei wykrywa nie tylko tzw. przerwy zamknięte (czyli "luki" w OC pomiędzy dwoma kolejnymi umowami zawartymi przez daną osobę), ale również przerwy otwarte (wynikające z niewykupienia obligatoryjnego ubezpieczenia OC na kolejny okres po wygaśnięciu poprzedniej polisy).

Nakaz zapłaty kary za brak OC bywa wysyłany przez UFG z pewnym opóźnieniem, pamiętaj jednak, że kluczowe znaczenie ma data wykonania kontroli, zawsze jasno wskazana w dokumencie.

Możliwych przyczyn braku ciągłości w polisach OC jest wiele, choć w pewnym uproszczeniu można stwierdzić, że większość przerw w OC wynika z nieświadomości posiadaczy pojazdów co do momentu, w którym powstaje obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC. Drugą duża grupę posiadaczy pojazdów z przerwami w ciągłości OC stanowią osoby, które świadomie decydują się na niezawieranie umowy z ubezpieczycielem – bądź z chęci zaoszczędzenia, bądź w przekonaniu, że nie zostaną wykryci przez "wirtualnego policjanta". System wykrywania luk w OC jest jednak z roku na rok coraz skuteczniejszy, a liczba wezwań do zapłaty kar za brak OC sukcesywnie rośnie.

Przypomnijmy zatem, kiedy należy zawrzeć umowę ubezpieczenia OC zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami:

• najpóźniej w dniu rozwiązania dotychczasowej polisy OC
• najpóźniej w dniu rejestracji danego pojazdu na terytorium Polski, przy czym nie później, niż z chwilą wprowadzenia pojazdu do ruchu (nie dotyczy pojazdów historycznych)
• w dniu nabycia pojazdu, który jest zarejestrowany w Polsce, a zbywca nie posiadał ważnej polisy OC
• przed przekroczeniem granicy, jeśli pojazd jest zarejestrowany poza Europejskim Obszarem Gospodarczym (EOG), Andorą, Serbią i Szwajcarią, a jego posiadacz lub kierujący tym pojazdem nie posiada ważnej Zielonej Karty albo ubezpieczenia granicznego
• przed wprowadzeniem do ruchu pojazdu wolnobieżnego, pojazdu historycznego, niezarejestrowanego pojazdu mechanicznego lub pojazdu zarejestrowanego za granicą i niedopuszczonego do ruchu na terytorium RP
• najpóźniej w dniu, w którym ustała odpowiedzialność firmy ubezpieczeniowej (np. w następstwie ogłoszenia upadłości bądź likwidacji)
• najpóźniej w dniu odstąpienia od dotychczasowej polisy OC zawartej za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość 
• najpóźniej w dniu wypełnienia blankietu profesjonalnego dowodu rejestracyjnego przez przedsiębiorcę zajmującego się produkcją, dystrybucją lub badaniem pojazdów lub wypełnienia danego blankietu przez służbę techniczna, jednostkę badawcza producenta pojazdu, wyposażenia lub części.

Choć w Internecie można się spotkać z pytaniami o to, jak uniknąć kary za brak OC, to w praktyce nakładana przez UFG kara może zostać wycofana w zasadzie tylko w przypadku błędów proceduralnych (np. omyłki systemu). W przypadku, gdy została na Ciebie niesłusznie nałożona kara za brak OC odwołanie możesz złożyć w UFG w ciągu 30 dni od daty odebrania wezwania do zapłaty.

W praktyce istnieje tylko jeden w pełni skuteczny sposób na to, jak uniknąć kary za brak OC – wystarczy, że będziesz dbać o to, by Twoja polisa OC była zawsze aktualna i opłacona w wymaganych terminach, a UFG nie będzie miało podstaw, by nałożyć na Ciebie karę!

Zgodnie ze statystykami Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, brak ubezpieczenia OC dotyczy nawet do ok. 1% pojazdów poruszających się po polskich drogach, co nie jest małym odsetkiem w kontekście faktu, że liczba zarejestrowanych samochodów osobowych na koniec 2022 roku wynosiła ponad 26,6 mln. Warto dodać, że w samym tylko 2021 roku UFG wystawił ponad 254 000 wezwań do opłaty za brak ważnego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Kara UFG za brak OC, jak już wspominaliśmy, jest obecnie wysoka i wraz z podwyżkami płacy minimalnej będzie nadal wzrastać, jednak nawet te kwoty są mało znaczące w porównaniu do możliwych konsekwencji dla posiadacza pojazdu bez ważnego ubezpieczenia OC w chwili, gdy dochodzi do wypadku z jego udziałem. Dlaczego?

Przypomnijmy: wypadek to takie zdarzenie drogowe, w którym są ranni i/lub zabici. Sprawca nieposiadający OC zapłaci za naprawę pojazdów z własnej kieszeni, co samo w sobie może oznaczać wydatki rzędu dziesiątek tysięcy złotych. Na tym jednak nie koniec: dodatkowo UFG nałoży na takiego sprawcę karę za brak OC, a także wystąpi do niego z roszczeniem regresowym (czyli zażąda zwrotu kosztów poniesionych na likwidację szkód). Kolejną konsekwencją finansową dla nieposiadającego ubezpieczenia OC sprawcy wypadku jest konieczność zaspokojenia roszczeń wszystkich poszkodowanych ze swoich pieniędzy, co oznacza kolejne dziesiątki, a nierzadko nawet setki tysięcy złotych.

Potrzebujesz dobrego OC z możliwością rozszerzenia o przydatne polisy dodatkowe? Sprawdź ofertę Generali!

Pomimo ustawowego obowiązku posiadania OC oraz coraz skuteczniejszych metod wykrywania posiadaczy pojazdów poruszających się po drogach w Polsce bez ważnego ubezpieczenia OC, ich liczba wciąż jest relatywnie wysoka. Pamiętaj jednak, że jeśli jednorazowe koszty rocznej składki są Twoim zdaniem wysokie, zawsze możesz zdecydować się na ubezpieczenie OC opłacane w ratach. Poruszanie się pojazdem bez wykupionego ubezpieczenia OC jest skrajnie nieopłacalne, a przede wszystkim wielokrotnie bardziej kosztowne, niż zakup OC.